स्वर्गको कार्यक्रमः मञ्च, बाँसको पोलमा तकियाको ओत

विहानै फोन आयो । नयाँ नंबरबाट रहेछ उठाएँ । विधुर जी कहाँ हुनुहुन्छ रु त्यताबाट प्रश्न आयो । ‘म अपिसमा छु ।’ पारी एउटा कार्यक्रम थियो जानुहुन्छ की भनेर रु ‘के होला त्यस्तो सर रु मैले प्रश्न गरेँ । एउटा खानेपानी ट्यांकीको उद्घाटन छ जाँउ न म तपाईँलाई लिन आँउछु । मैले भने हुन्छ १० मिनेट पछि आउनुस म खाना खाएर तयार हुन्छु ।

मनमनै त थियो नआइदिए हुन्थ्यो । खाना खाएर अपिसमा के उक्लिएको थिएँ फेरी त्यही नंबरबाट फोन आयो । विधुर जी खाना खानु भो रु अँ खाँइसकँे । मैले सटिक जवाफ दिएँ । उताबाट फेरी आवाज आयो शहीदचोक निस्कनुस न । हामी त्यही भेटौँला । मैले सामान्य कार्यक्रम गैँडाकोट भन्ने थियो । झटपट गरेँ चाँडै फकन्छु भन्ने भयो । सामान्य सानो स्पाइरल प्याड लिँए कलम गोजिमै थियो । शहीद चोक हानिए । उनीहरु नै आएको मोटरसाइकलमा मध्ये एकजनाकोमा बसेँ । मसँगै अरु दुई जना पत्रकारहरु पनि थिए त्यहाँ । हामी तीन पत्रकार उनीहरु तीन जना हामीलाई लिन आएका । लागियो पुल पारी ।

गैँडाकोट गाविसको खत्रि फिड्सबाट माथि लागियो । होला फेदीसम्म सोच अझै यही थियो । फेदीमा पुगे पछि जंगल छिरियो अझै माथि हो । भित्र पुरै जंगलीबाट घुमाउरो पाराले अगाडि बढेको कच्चि धुलो उडाँउदै पुग्यो । धेरै दिन भएको थियो त्यस्तो सुनसान ठाँउ नपुगेको आनन्द नै लाग्यो । करिब एक घण्टाको जंगली उकालो र ओरालो घुमाउरो बाटोमा धुलो उडाउँदै हामी पुग्यौँ । माथि ।

मलाई यस्तैमा आनन्द आउने । पाए पनि त्यस्तै । अलि माथि पुगेपछि खेल्न थाल्यो हामी विकटतिर लम्कदै छौँ क्यामरा ल्याइन थकथक भो । विकटमा समाचार धेरै पाइने अनुभव छ । रमाइलो बस्ती माथि पुग्दा तल कालि आँफ्नै सुरमा बगिरहेकी । शुन्दर दृश्य । लाग्यो यो ठाँउलाई पर्यटकिय गन्तव्य बनाउन सकिन्छ । त्यो भुगोल देखेर मेरो मनमा खेलेका कुरा हो । अझै पनि हामी गैँडाकोट गाविस मा नै थियाँै । यसरी त्यो नागवेली कच्चि बाटो सम्झना आयो पाल्पा पुग्दाको धेरैपटक मोटरसाइकलमा पाल्पाको नागवेली बाटो हिँडेको अनुभव थियो । त्यहाँ खाली बाटो पिच थियो यहाँ कच्चि ठूला ढुंगा । हामी सबै भन्दा अगाडि थियाँै । म बसेको बाइक हाँक्ने दाईले भने ‘नेपालमा प्रजातन्त्र आयो बहुदल आयो विकास भाको भनेको यही बाटो न हो ।’मलाई पनि चित्त बुझ्यो ।

ती शुन्दर दृश्यलाई कैद गर्दै अगाडि बढिरहेका थियौँ मनको मेमोरी कार्डमा आँखाको लेन्सले । क्यामारा त थिएन हामीसँग । कार्यक्रम राम्रो रैछ भने मोवाइलले नै फोटो खिचौँला भनेर निकालेको थिएन मोवाइल चार्ज पनि थिएन त्यती त्यही भएर । अगाडि बढ्यौँ । गैँडाकोट पनि कटियो । गैँडाकोटको अन्तिम विन्दु ढोडेनी हो । सानो तर शुन्दर बजार लाग्यो । मोवाइलको ठूलो टावर थियो । विकास भएकै माने गाँउलाई । त्यपछि पनि हामी माथि लाग्यौँ । आयो रतनपुर । त्यहाँ विजुली भए पनि हरेकको घरमा सोलार प्यानल थिए । पछि बुझियो विद्युत आएको छ महिना मात्र भएको रहेछ । अगाडि नै भारत सरकारले करिब आठ सय घर धुरीलाई सोलार प्यानल अनुदानमा वितरण गरेको रहेछ ।

त्यस बस्तीमा पुग्दा लाग्यो यो कुने स्वर्ग भन्दा कम छैन । अझ लाग्यो यो अप्सरा नै हो । जसको अस्मिता अझै पनि कुनै चित्रकार वा फोटोग्राफरले लुट्न पाएको छैन । पत्रकारले चुस्न पाएको छैन । समाचारा त लुटुँला मैले तर चित्रमा लुट्न पाउने भइन थकथक लागिरह्यो । भनिएको कार्यक्रमस्थलमा पुग्याँै । लागेको थियो । सुन्दर मञ्च होला आधुनिक टेण्ट पनि होला । तर ति सबै कल्पना मात्र थिए हाम्रा । त्यहाँ पुग्दाको दृश्य झन रमाइलो लाग्यो । हाम्रो स्वागतमा पञ्चकन्या थिए । चार वटा बाँसका खम्बा गाडिएको । वरिपरी ओच्छानमा विच्छाउने तकियाले बारेको माथि पनि तकियाकै ओत । कति गजब सँग बनाइएको थियो मञ्च । त्यही मञ्चका एक किसिमका अतिथि थियाँै हामी । पञ्चकन्याले माला लगाइदिए । धन्नले रमाइलो मञ्चको अर्ध तश्विर चाहिँ लिए मोवाइलले तर स्वीच अफ भो त्यतिमै । सकियो कार्यक्रम । त्यहाँको पौरखलाई सलाम गर्छु म । उदाहरणीय थियो त्यो योजना खाने पानीको । करिब आठ किमि परको मुहानबाट पानी लिएर ट्यांकीमा पानी जम्मा गरेर गाँउका विस घरधुरीलाई वितरण गर्ने लक्ष्य । अझ त्यो भन्दा पनि निमार्णको मिहिनेतले लोभ्यायो मलाई । करिब एक घण्टाको उकालो र ओरालो हिँडेर कालिबाट ढुंगा र बालुवा ओसारेका रहेछन त्यहाँ स्थानीयले । आँफैले इटा बनाएर आँफैले श्रम गरेर बनाएका रहेछन टंकी ।

अब खाना खाने प्रस्ताव आयो । मैले त खाएर आएको । केही त खानै पर्छ मतवाली जात । सगुनको रुपमा रक्सी खानै पर्ने त्यो पनि कोदोको । पाखो बारी सिँचाइ छैन पाखै थियो । अन्य आम्दानी के छ सोध्न मन लाग्यो सोधेँ । स्थानीय मोतिलाल सुनारीले भने कोदोको रक्सी हो आम्दानीको अर्को स्रोत । हुन पनि रहेछ सुनेको थिएँ । त्यहाँबाट रक्सी नारायणगढको बजारमा झर्छ । सँच्चि एउटा उद्योगग्राममा नै पुगेका थियौँ हामी । लोकलको । हरेकको घरमा रक्सी बन्दो रहेछ । खान साह्रै कर गरेका थिए । दिउसै मन थामियो । वियरको प्रस्ताव पनि आयो खाइएन । एउटा कालो खसी ढालेका रहेछन् हाम्रा लागि भनेर । लोकल कुखुरा पनि काटिएको रहेछ । खसीको मासुर चिउरा खाइयो अरु साथिहरुले खाना पनि खानु भयो । यसरी लामो दुरीको छोटो कार्यक्रम सकेर फर्कियो । फेरी जाने रहर छ । त्यो बस्तीमा । त्यहीबाट सुने त्यहीबाट पुगिने रहेछ पाल्पा रामपुर । बुटवल तिरबाट त गएकै थिए । मनमनै सोचेर फर्किए । ए अप्सरा तिम्रो अस्मिता लुट्न म फेरी आउने छु मेरी सुन्दर प्रेमिकासहित ।