Wednesday, February 8, 2012

स्वैच्छिक

भरतपुर । जनयुद्धमा लागेर वर्गीय
मुक्तिको लागि संघर्ष गर्ने अठोट थियो ।
सोचेजस्तो कहाँ हुँदोरहेछ र ?
चढ्दो उमेरको जवानीलाई युद्धमा होमियो,
आखिरमा सपना पूरा नहुँदै फर्कनुपर्दा अवकाश
रोजेका लडाकूको पीडा कस्तो होला । अझ
त्यो पनि सम्मानजनक बिदाइ थिएन ।
साथीहरुबाटै पिटाइ खाएर लखेटिनु प¥यो ।
स्वैच्छिक अवकाश रोजेका कम्पनी कमाण्डर
होमबहादुर खड्का ‘हुकुम’ले
आफ्नो पीडा पत्रकारलाई मंगलबार
भरतपुरमा सुनाउँदै थिए ।
मंगलबार साँझ डिभिजनमा स्वैच्छिक अवकाश
लिएका लडाकूका कमाण्डरलाई
नजरबन्दमा राखेको उनले बताए । ‘हामीले
पहिलेदेखि नै डिभिजनको आर्थिक
पारदर्शिताको कुरा उठाउँदै आएका थियांै,
यही विषयलाई लिएर मलगायत अरु
साथीहरुलाई पनि कुटियो’, खड्काले बताए ।
कमाण्डरको आदेशमा कुटपिट
गरिएको उनको भनाइ थियो । उनले भने,
‘हामी शिविर छाड्नेक्रममा थियौं तर मलाई
शिविरकै १०÷१५ जनाको टास्कफोर्सले
लखेटीलखेटी पिटे । म भगेर बाहिर
आएपछि वाईसीएलका साथीले मलाईं
बचाउनुभयो ।’
उनको साथबाट ३९ हजार ३००
तथा जिन्सी सामानसमेत लुटिएको खाली हात
स्वैच्छिक अवकाश
रोजेका डिभिजनका सहकमाण्डर उदयबहादुर
चलाउनेसँगै सदरमुकाम आएका रुकुमका खड्काले
भने । २०५६ सालमा कलिलो उमेरमै
माओवादीको पूर्णकालीन सदस्य भएर भूमिगत
जीवन सुरू गरेका खड्का २०५७ सालबाट
माओवादी सेनामा प्रवेश
गरी युद्धका मोर्चा समाल्न थालेका हुन् ।
उनले सोचेका थिए
रुकुमजस्तो पिछडिएको वस्तीमा स्वतन्त्रताको
विजारोपण गर्नेछु । सीमान्तकृत,
पिछडिएका रुकुमी जनताको अधिकार
प्राप्तीमा योगदान पु¥याउने छु । तर अहिले
आएर न त उनको सपना पूरा भयो, न
रुकुमी जनताले अधिकार नै प्राप्त गर्नसके
मात्र सीमित वर्ग र व्यक्तिलाई सत्तामा पु
¥याउने भ¥याङ भयो जनयुद्ध, उनले
चिन्ता व्यक्त गरे ।
माओवादीमा लागियो अब हामीसँग के नै छ र ?
हामीसँग भएको कला र सीप हो । आवश्यक परे
प्रयोग गर्ने बताउँछन् उनी । ‘हामीसँग
भएको भन्ने नै कला र सीप हो, यदि देशले
आवश्यक ठाने फेरि हतियार उठाउँछु, बम
बनाउछु र देशको लागि लढ्छु ।’
१४÷१५ को कलिलो उमेरमा राजनीति गर्न
हिँडेका खड्का राजनीतिक भाषामै भन्छन्,
‘हिजो हाम्रा नेताले भन्नुहुन्थ्यो,
क्रान्ति मुखमुखमा पुग्दा प्रतिक्रान्ति पनि
मुखमुखमा आउँछ,
त्यही भएको हो हिजोको घटना ।’
अझै पनि क्रान्ति सम्पन्न भइनसकेको बताउने
खड्का जनताको चाहना पूरा नभएको प्रति
आक्रोश व्यक्त गर्छन् । ‘गणतन्त्र
केही व्यक्तिका लागि कमाउने भाँडो भएको छ’,
उनले भने, ‘केही व्यक्तिलाई
प्रधानमन्त्री बनाउन आयो गणतन्त्र, धन
कमाउन आयो गणतन्त्र तर जनताका लागि आएन
गणतन्त्र ।’

सुनसान नारायणी ः दिनहूँ जसो भरिभराऊ देखिने नारायणी नदी किनार बुधबार भने सुनसान देखियो । चितवनलगायत देशका विभिन्न स्थानमा परेको झरीका कारण दिनहुँ देखिने दृश्य बुधबार देखिएन । फोटोः विधर ढकाल


सुनसान नारायणी ः दिनहूँ जसो भरिभराऊ देखिने नारायणी नदी किनार बुधबार भने सुनसान देखियो । चितवनलगायत देशका विभिन्न स्थानमा परेको झरीका कारण दिनहुँ देखिने दृश्य बुधबार देखिएन । फोटोः विधर ढकाल


Monday, February 6, 2012

Six years after bidding adieu to violence, thousands of former Maoist rebels in Nepal started leaving the cantonments that had been their homes since end of the civil war on Friday. The farewell to arms by 7,365 combatants of Peoples’ Liber­ation Army who had opted for retirement is
a major development in the country’s peace process that had got stuck in recent months.

The retired combatants were handed cheques worth half of their total compensation of NRs 5 to NRs 8 lakh (R3.12 lakh—R5 lakh) based on rank and service and some transport allowance.
The process started from Friday in the Sindhuli, Chitwan and Nawalparasi cantonments and will begin in the other four main camps from Saturday. The entire process is expected to be over in two weeks.
Once the combatants depart, the number of camps would be brought down to 14. The process to integrate 6,500 other PLA men into Nepal Army as per their qualifications will begin after that.
Since the 2006 Comprehensive Peace Accord, nearly 19,000 PLA members were staying in seven main and 28 smaller camps spread across Nepal as leaders decided on their future.
Their arms were kept locked inside the camps under supervision first by the UN mission in Nepal and later by a Special Secretariat. They were provided monthly stipend and rations.
Maoists despite joining political mainstream and heading government twice had rare distinction of having a private army.

Maoist in Nepal leave cantonments

Six years after bidding adieu to violence, thousands of former Maoist rebels in Nepal started leaving the cantonments that had been their homes since end of the civil war on Friday. The farewell to arms by 7,365 combatants of Peoples’ Liber­ation Army who had opted for retirement is
a major development in the country’s peace process that had got stuck in recent months.

The retired combatants were handed cheques worth half of their total compensation of NRs 5 to NRs 8 lakh (R3.12 lakh—R5 lakh) based on rank and service and some transport allowance.
The process started from Friday in the Sindhuli, Chitwan and Nawalparasi cantonments and will begin in the other four main camps from Saturday. The entire process is expected to be over in two weeks.
Once the combatants depart, the number of camps would be brought down to 14. The process to integrate 6,500 other PLA men into Nepal Army as per their qualifications will begin after that.
Since the 2006 Comprehensive Peace Accord, nearly 19,000 PLA members were staying in seven main and 28 smaller camps spread across Nepal as leaders decided on their future.
Their arms were kept locked inside the camps under supervision first by the UN mission in Nepal and later by a Special Secretariat. They were provided monthly stipend and rations.
Maoists despite joining political mainstream and heading government twice had rare distinction of having a private army.

प्रेम पत्र

प्रियषी सिर्जना,
मनको मझेरीबाट प्रेमका असिम पुष्प गुच्छा एवं सम्झनाका तरेलीहरु स्वीकार ल!

प्रियसी,
रिसाएकि पनि हौली पत्र पठाउनै छाड्यो भनेर तर पनि यो सहरको राजनीतिक बिसङ्गतीको डङ्गुर बिच आँफै हराउन पुगेछु क्षमा ल!
अनी प्रीय गाँउ तिरको हाल के छनी?सुन्दै छु दिपावली चल्दै छ रे! सिर्जना महिना दिन अघिको प्त्रमा सोधेकी थियौ के हामीले नयाँ सबिँधान पाऊँछौँ त भनेर आसाको किरण झुल्किन थालेको छ।
तर फेरी भट्टराईकै खुट्टा उनकै सहयात्रीले तान्दै छन कस्तो बिडम्बना है सानु । काम गर्नेलाई सके सहयोग नसके बबाल नथपे त देश बन्थो की!
ल त प्रियषी आजलाई यती नै आफ्नो ख्याल राखे गाँउका सबैलाई सोध्या छ भन्दिनु ल!
उही तिम्रो
विधुर प्रिय सिर्जन।

निकुञ्जको फाइदा कहिल्यै पाएनन् `

भरतपुर । जंगली जनावरको आक्रमणबाट घाइते
भई जिन्दगीभर कुरुप अनुहार बोकी हिँड्न
बाध्य निकुञ्ज
मध्यवर्ती क्षेत्रका बासिन्दा चित्रबहादुर
नेपालीलाई निकुञ्ज
स्थापना भएपछि आफ्नो जीवनमा परिवर्तन
आउँछ भन्ने लागेको थियो तर उनले
त्यो परिवर्तनको आभास कहिल्यै गर्न पाएनन्

जंगली जनावर र भारतीय तस्करसँग भिड्दै
बचाएको निकुञ्जको उपभोग गर्न
नपाएको प्रति उनको आक्रोश थामिनसक्नु छ ।
उनी भन्छन्, ‘हामीले नै संरक्षण गरेको वनबाट
हामीले नै अधिकार गुमाउनु परेको छ । निकुञ्ज
हाम्रो सम्पत्ति हो तर यसको भोगाधिकार
सीमित व्यक्ति तथा कर्मचारीलेमात्र प्राप्त
गरेका छन् ।’
निकुञ्ज स्थानीय जनताका लागि अभिशाप
बनेको उनको तर्क छ । उनी भन्छन्, ‘हामीले
बचाएको वनमा सीमित
मानिसको स्वार्थको बास भएको छ, तिनीहरुकै
कारण निकुञ्ज हाम्रा लागि अभिशाप बन्न
पुगेको छ ।’
स्थानीय जनताले निकुञ्जको संरक्षण गर्दै
आएका छन् । उनी विगतका दिन सम्झदै भन्छन्,
‘हामीलाई वन संरक्षण र भारतीय तस्करबाट
वन्यजन्तु जोगाउनका लागि रिऊपारि लगेर
राखियो । रिऊ तर्न नमान्नेहरुले जेल खानु प
¥यो । हामी जेल खान डराउनेहरुले निकुञ्ज
जोगाएका हौँ ।’
मध्यवर्ती क्षेत्रका जनताका वन्यजन्तु शत्रु
नभएको बताउँदै उनी भन्छन्, ‘वन्यजन्तु
हाम्रा मित्र हुन् । यिनको कसरी संरक्षण
गर्नुपर्छ भन्ने हामीलाई थाहा छ ।’
निकुञ्जबाट पीडित भएर आफूले कुनै
क्षतिपूर्ति नपाएको बताउदैँ उनले थपे,
‘मजस्ता घाइते यहाँ कैयांै छन्, तिनीहरुले
कसरी जीविका चलाएका छन् कसैले सोचेका छैनन्
।’
निकुञ्ज संरक्षणका लागि भन्दै २०३४
सालमा सरकारले सेनाको व्यारेक
स्थापना गरेपछि स्थानीय महिला पीडित
बन्दै आएका छन् ।
कैयौं महिला कुमारी आमा बन्नु
परेको बताउँछिन्, जगतपुर—९ की मना भुजेल ।
‘कति महिलाको अवस्था दयनीय छ,
कैयांै बालबालिका विनाबाबुका सन्तान भएर
बाँच्नु परेको छ’, उनले भनिन् ।
‘हाम्रा चेलीलाई ललाइफकाई
मायाजालमा पारेर बिहेको आश्वासन
बाँड्दैसेनाका जावानहरुले
बिचल्लीमा पारेका छन्’, उनको आक्रोस
थियो ।
मनाको जस्तै आक्रोश छ जगतपुर—३
की लक्ष्मी विकको । उनले भनिन्, ‘महिलाहरु
निउरो, साग तथा च्याउ टिप्न निकुञ्ज
छिर्दा सेनाले यौन हिंसा गर्ने गरेका छन् ।
कैयौं घटना त ज्यानको मायाले गर्दा लुकाउनु
परेको छ ।’ घटनालई बाहिर लगे सेनाले मार्ने
धम्की दिने गरेको उनको भनाइ छ ।
मध्यवर्ती क्षेत्रका स्थानीयवासीलाई
वन्यजन्तुले समेत दुःख दिने गरेका छन् ।
लगाएको बालीलाई हात्ती–गैँडाले मासिदिने
गरेको बताउँछन् माडी गर्दीका मानबहादुर
विक । ‘वर्ष दिनको बाली त्यै पनि हात्तीले
सखाप पारिदिन्छ । हामीले कसरी वर्ष दिन
गुजारा चलाउने’, उनले भने । कुनै
क्षतिपूर्ति नपाएको गुनासो गर्दै उनी भन्छन्,
‘अहिलेसम्म कति क्षति भयो कुनै लेखाजोखा छैन,
अझैसम्म क्षतिपूर्ति पाएका छैनौँ ।
निकुञ्जबाट पीडित हुनेहरुको लस्कर लामो छ ।
आफ्नो गुनासो कसैले पनि सुन्न
नचाहेको बताउँछिन् जगतपुर —५
की निकुञ्जपीडित मीना कुमाल । ‘हामीले
हाम्रो गुनासो कहाँ गएर पोख्ने । पोखे
पनि सुनिदिने कोही छैनन्’, उनले भनिन् ।
प्राकृतिक स्रोतसम्बन्धी अध्ययन गर्ने
अध्यता सोमत घिमिरे निकुञ्जका कारण
बर्सेनि पीडित हुनेहरुको संख्या बढ्दै गएको भए
पनि समस्याको समाधानतर्फ
सरोकारवालाको ध्यान पुग्न नसकेको बताउँछन्
। उनको भनाइ छ, ‘निकुञ्जका होटलको आवाज
क्षणभरमै सुन्ने सरकार पीडितको आवाज भने
सुन्न चाहन्न’, उनले भने, ‘जनताले न्यूरो, च्याउ
मागेका छन् तर सरकार गैँडा र बाघ मागेजस्तै
ठान्छ ।’
निकुञ्जमा निजी हात्ती प्रवेश गराउन दिने
सरकारले जनताका गाई, बाख्रा छिर्दा ठूलै
नोक्सान देख्ने गरेको भन्दै घिमिरेले प्रश्न गरे,
‘किसानका गाईले पु¥याएको देख्ने सरकारले
हिँड्दा पनि रुख ढाल्ने हात्ती प्रवेश दिने
निर्णय गर्नु कत्तिको न्यायसंगत हो ?’

a poem from face book

good poems of frnds

by Binod Dhakal Kalimati on Thursday, January 12, 2012 at 4:59pm
अन्जानैमा मुग्लान तिरै,सार्यो मलाई
बाध्याताले
मुलुक संझी भौतारिने, पार्यो मलाई
बाध्याताले||
रमिताको पात्र बनाई, खेदुवा पशु जस्तै
गराई
खेदी खेदी सात समुन्द्र,तार्यो मलाई
बाध्यताले||
ब्याथा पोख्ने ठाउ छैन,अस्थिरताले मन
पोल्छ
बिस्मातको ताउमा राखि,खार्यो मलाई
बाध्यताले||
सफलताको शिखर पुगि,लक्ष्यलाई चुम्न खोजे
मुन्ट्याएर अझै तल,झार्यो मलाई
बाध्यताले||
स्वातन्त्र भैइ जिउनलाई,मुक्ती पाउन चाहे
कति
भोली भोली भन्दै कति,टार्यो मलाई
बाध्यताले||
मरुभुमिको उच्च तापमा, पिडा भित्रै
तडपाएर
कठोर बनी जलाएर ,मार्यो मलाई
बाध्यताले||
अन्जानैमा मुग्लान तिरै,सार्यो मलाई
बाध्यताले
मुलुक संझी भौतारिने, पार्यो मलाई
बाध्यताल@@

a poem from face book

good poems of frnds

by Binod Dhakal Kalimati on Thursday, January 12, 2012 at 4:59pm
अन्जानैमा मुग्लान तिरै,सार्यो मलाई
बाध्याताले
मुलुक संझी भौतारिने, पार्यो मलाई
बाध्याताले||
रमिताको पात्र बनाई, खेदुवा पशु जस्तै
गराई
खेदी खेदी सात समुन्द्र,तार्यो मलाई
बाध्यताले||
ब्याथा पोख्ने ठाउ छैन,अस्थिरताले मन
पोल्छ
बिस्मातको ताउमा राखि,खार्यो मलाई
बाध्यताले||
सफलताको शिखर पुगि,लक्ष्यलाई चुम्न खोजे
मुन्ट्याएर अझै तल,झार्यो मलाई
बाध्यताले||
स्वातन्त्र भैइ जिउनलाई,मुक्ती पाउन चाहे
कति
भोली भोली भन्दै कति,टार्यो मलाई
बाध्यताले||
मरुभुमिको उच्च तापमा, पिडा भित्रै
तडपाएर
कठोर बनी जलाएर ,मार्यो मलाई
बाध्यताले||
अन्जानैमा मुग्लान तिरै,सार्यो मलाई
बाध्यताले
मुलुक संझी भौतारिने, पार्यो मलाई
बाध्यताल@@

मेरी प्रेयसी, म गद्दार होइन

प्रेयसी सिर्जना,
कुन सम्बन्धले सम्बोधन गरौँ खै आज तिमीलाई,
हाम्रो लामो प्रेमयात्रा आज आएर
बीचबाटोमा नै अड्किन पुगेको यो क्षणमा न त
तिमीलाई आफ्नै
प्रेयसीका नाममा प्रेमका पुष्पगुच्छाहरु नै
सुम्पिन सक्ने अवस्थामा छु, न त तिमीलाई
प्रेयसी नै सम्बोधन गर्न सक्ने अवस्थामा छु ।
तिमीले हाम्रो प्रेमको अस्तित्वलाई
धरापमा पारी मलाई नै
गद्दारको उपमा दिएर
हिँडिरहेको बेला कसरी सम्बोधन गरौँ,
असमञ्जसमा छु यद्यपि मेरो हृदयमा तिम्रो नै
बास
भएको अवस्थामा फेरि पनि मेरो मनको हृदयबाट
लाखौँलाख शुभकामना है !
प्रेयसी, तिमीले गाउँघरमा सिर्जन गद्दार
भयो भन्दै हिँड्न थालेकी छौ रे ! मेरो नामलाई
आजभोलि सुन्न पनि चाहन्नौ भन्ने
हाम्रो बालसखा सुलभबाट थाहा पाएँ, साह्रै
नमज्जा लाग्यो ।
हिजो दुश्मनका कयाँै ट्रेञ्चहरु
कब्जा गर्दा जोडिएको हाम्रो प्रेम
त्यति फितलो थियो जस्तो त मलाई
लागेको थिएन, यद्यपि आज किन तिमीले मलाइ
गद्दार भन्दै हिँडेकी छौ; मैले बुझ्न सकेको छैन ।
त्यो देउराली, त्यो भञ्ज्याङको याद
तिमीलाई पनि अझै ताजै होला ।
मुक्ति या मृत्युको शपथ खाएर युद्धका अनेक
मोर्चामा मृत्युसँग पौँठेजोरी खेल्दै
हिँड्दा गाँसिएको हाम्रो प्रेम यति कमजोर त
पक्कै थिएन । तिमीले मलाई
लगाएका आरोपमा कति सत्यता छन्, ती त
समयले नै देखाउने छन् तर पनि म तिमीलाई
यही पत्रमार्फत आग्रह गर्न चाहन्छु
कि हाम्रो प्रेमको सफलता हेर्न
नचाहनेहरुलाई तिम्रा हरेक क्रियाकलापहरुले
साथ दिइरहेका छन् ।
ख्याल गर सिर्जना जब हामीले
वर्गयुद्धमा प्रेमको शपथ लिएका थियौँ,
हामीले
त्यतिबेला भनेका थियाँै कि हामी वर्गीय
मुक्तिसँगै हाम्रो प्रेमलाई पनि अन्तिम
सफलतासम्म पु¥याउने छाँै र
यो पनि भनेका थियौँ कि हामीमा जति धेरै
तिक्तता आए पनि हाम्रो प्रेममा त्यसले कुनै
असर गर्ने छैन तर आज यी सब वाचाहरु
कता हराए, मलाई जवाफ चाहिएको छ
मेरी प्रेयसी ।
तिम्रो आरोप छ कि म सहर पसेर
तिम्रो भावनामाथि खेलवाड गरँे र
वर्गयुद्धका उपलब्धिहरुलाई भुलेर
दक्षिणपन्थी भासमा फसँे । सिर्जना, म
यस्तो कदापि होइन । न त म
दक्षिणपन्थी भासमा फस्न सक्छु, न त म
हाम्रो प्रेमको कसम खाँदै जनतासँग
गरेका वाचाहरुलाई नै भुलेको छु । तिमीलाई
थाहै होला, युद्ध मैदानबाट फर्कंदा थकाइले
लखतरान् भएका हामीलाई मकै भुटेर
ती बूढीआमाले मोहीसँग खान दिएको !
यो पनि त भुलेकी छैनौ होला नि तिमीले
ती आमाले छुट्टिने बेलामा भनेको कुरा– ‘बाबु,
तिम्रो यात्रा सफल होस् र अब त तिमीहरुले
शान्ति पनि त ल्याउनुपर्छ ।’
हो सिर्जना, त्यस्तै
बूढीआमाका आस्थाका केन्द्र हौँ हामी, तिनै
बूढीआमाको भोटले म आज यहाँ आएको छु । युद्ध
रोकिएपछि तिमी गाउँ पस्यौ, म
राजनीति गर्न सहर पसँे । तिमीलाई
यसमा पनि शंका भयो, कतै तिम्रो सिर्जन
सहरको फोहोरबीच हरायो भनेर तर
तिम्रो प्रेम त्यति कमजोर थियो र
सिर्जना ? म कदापि पनि गद्दार हुन सक्दिनँ,
किनकि मलाई ती बूढीआमाले
ख्वाएको मकैको ऋण तिर्न बाँकी छ ।
युद्धमैदानमा लड्दालड्दै
ढलेका ती सहयात्री साथीहरुको रगतको मूल्य
तिर्नुछ । मैले भुलेको छैन प्रेयसी, ती बूढीआमाले
मलाई बिदाइ गर्दा आँसु झार्दै भनेको कुरा ।
उनले भनेकी थिइन्– ‘बाबु, तिमीले
गरिबको पसिनाको मूल्य दिनुपर्दछ ।’
सिर्जना, हो म त्यसैका लागि लडिरेहको छु तर
यसमा तिम्रो पनि त साथ चाहिन्छ नि ।
तिम्रो साथबिना म एक्लै कहाँ यी सब
वाचाहरु पूरा गर्न सक्छु र ?
यो बेलामा सिर्जना तिमी र ममा फाटो आउनु
भनेको हामीले ती बस्तीमाझ गरेका सम्पूर्ण
वाचा, कसममाथि तुषारपात गर्नु हो ।
हाम्रो बिछोड चाहनेहरु यतिबेला सर्वत्र
लागिपरेका बेला तिमी र म मिल्नुको विकल्प
म देख्दिनँ ।
आऊ सिर्जना,
हाम्रा कमीकमजोरीको आत्मसमीक्षा गराँै र
हाम्रो एकताको सन्देश संसारलाई बाँडौँ ।
संसारले हाम्रो प्रेमलाई
नमुनाका रुपमा हेरिरहेको अवस्थामा हाम्रो
सफल प्रेमको नवीन उदाहरण दिनुछ । संसारभर
रहेका लाखाँै उत्पीडित प्रेमीप्रेमिकालाई
मिलनको सन्देश दिनुछ । हाम्रो मिलनले नै
संसारले नवीन प्रेमकथा पाउने छ ।
त्यसैले आऊ प्रेयसी, एक पटक
फेरि हामीबीचको तिक्तताको हिलोलाई
पखाली सफल प्रेम–कहानीको रचना गराँै ।
ल त सिर्जना आजलाई यत्ति नै,
फेरि पनि नयाँ–नौलो भए यो सहरको चार
दिवारबाट पत्र अवश्य नै कोर्नेछु, अहिलेलाई
बिदा !
असीम प्रेमका साथ उही तिम्रो
प्रिय सिर्जन

नमस्ते विहानी प्रवेश गरेर दिन सुरुवात गर्ने हरुको संख्या

नमस्ते विहानी