विद्यालयको नाममा चितवनमा अवैध धन्दा

कारबाहीको अन्तिम तयारीमा छाँै ः जिशिअ

भरतपुर । चितवन जिल्लामा अवैध रुपमा विद्यालयको नाम राखी विद्यार्थी तथा अभिभावक ठग्ने धन्दा नै चलिरहेको छ । गत कात्तिकमा पश्चिम चितवनको पार्वतीपुरमा ग्यालेक्सी पव्लिक स्कुलको नाममा विनादर्ता कक्षा चलाइ विद्यार्थी तथा अभिभावकहरु ठगी गरिरहेको पत्ता लागेको थियो ।
जिल्लामा योसँगै थप विद्यालयहरु अनुमतिविना चलेको खुलासा भएको छ । जिल्ला शिक्षा कार्यालय चितवनका अनुसार थप सात स्थानमा अनुमतिविना विद्यालय सञ्चालन भइरहेका छन् । अनुमतिविना विद्यालयको नाममा कक्षा सञ्चालन गरिहेका संस्थाहरु चैनपुरमा मात्र तीनवटा रहेको कार्यालयले जनाएको छ । चैनपुरमा आदर्श इंग्लिश बोर्डिङ, बुद्धशान्ति इंग्लिश बोर्डिङ, हिमालय एकेडेमीको नाममा विद्यार्थी तथा अभिभावकहरुलाई ठग्ने काम भइरहेको छ ।
त्यस्तै पिप्लेमा साइनिङ एजुकेशनल बोर्डिङ, दीपज्योति बोर्डिङ स्कुलका नाममा दुईवटा र गर्दासमा चतुर्मुखी र त्रियक इंग्लिश बोर्डिङ स्कुलको नाममा अवैध धन्दा भइरहेको जिल्ला शिक्षा कार्यालयले जनाएको छ । अवैधरुपमा विद्यालय चलाउनेलाई कारबाही गर्ने जिल्ला शिक्षा अधिकारी रमाकान्त शर्माले जानकारी दिनुभयो ।
‘यी विद्यालय, विद्यालय नै होइनन्, यिनीहरुलाई एक हप्ताभित्र कारबाही गरिन्छ’, जिल्ला शिक्षा अधिकारी शर्माले भन्नुभयो, ‘अटेर गरे प्रहरी लगाएरै भए पनि बन्द गराइन्छ ।’

थप पाँच विद्यालयमा अनुमति भन्दा बढि कक्षा

त्यस्तै जिल्लामा थप पाँच विद्यालयले अनुमति लिएभन्दा बढी कक्षा सञ्चालन गरिरहेको पाइएको समेत उहाँले जानकारी दिनुभयो । यसअगाडि यस्ता अवैध कक्षा सञ्चालन गर्ने १२ विद्यालय रहेको चितवन पोष्ट दैनिकले समाचार प्रकाशित गरेको थियो ।
यसअगाडि पूर्वी चितवनको वीरेन्द्रनगर–२ को साँकुरा एकेडेमी, वीरेन्द्रनगर–४ को नेशनल आवासीय मावि, खैरहनी–७ को इन्टरनेशनल सेकेन्डरी स्कुल, खैरहनी–६ को मातृभूमि शिक्षा सदन, खैरहनी–८ को जेनिथ इंग्लिश बोर्डिङ स्कुल, कठार–७ को सिर्जनशील शिक्षा निकेतन, पिठुवा–३ को नर्थ प्वाइन्ट एकेडेमी, जुटपानी–१ को जुटपानी जनप्रिय शिक्षा सदन र सोही वडाकै जुटपानी शिक्षा सदनले अनुमति लिएको भन्दा बढी कक्षा सञ्चालन गरेको पाइएको थियो ।
त्यस्तै मेघौली–७ को नमुना इंग्लिश बोर्डिङ स्कुल र मेघौली–४ को अलमाइटी एकेडमी, माडी बघौडाको पिसल्याण्ड इंग्लिश स्कुलले अनुमतिभन्दा बाहिरका कक्षा सञ्चालन गरेको भन्दै जिल्ला शिक्षा कार्यालय चितवनले स्पष्टीकरण सोधेको थियो ।
कार्यालयमा चित्त बुझ्दो जवाफ नआएको भन्दै कार्यालयले यी विद्यालयलाई समेत कारबाही गर्ने तयारीमा रहेको जिल्ला शिक्षा अधिकारी शर्माले बताउनुभयो । थप पाँच विद्यालयका बारेमा भने उहाँले केही बताउन चाहनुभएन । ‘थप पाँच विद्यालयमा अनुमतिभन्दा बाहिरका कक्षा सञ्चालन भइरहेका छन्, तिनीहरुलाई पनि कारबाही हुन्छ’, उहाँले भन्नुभयो, ‘नाम कारबाहीसँगै बाहिर ल्याउँछौँ ।’
जिल्ला शिक्षा कार्यालयले चितवनमा दर्ता भएर कक्षा नचलाएका थप आठ निजी विद्यालयलाई खारेजीको तयारीसमेत गरेको छ । लामो समयसम्म कक्षा नचलाएको भन्दै उनीहरुको दर्ता खारेजीका लागि कार्यालयले पुस २९ गते नै ३५ दिने सूचना जारी गरिसकेको छ ।

एकादेशको कथा बन्दै थारु संस्कृति

थारु सांस्कृतिक संग्रहालयमा राखिएका कोल्हु तथा ढिकी । जो आजभोलि गाउँघरमा पाइँदैन ।

बछौली । ‘कुनै दिन थियो, हामीले लडिया (गाडा)मा जंगलबाट दाउराघाँस खोजेर ल्याउथ्याँै । धान ढिकीमा कुटेर चामल बनाउथ्यौँ । कोलमा तोरी पेल्थ्यौँ, तर आज त्यस्ता दिन छैैनन् । सबै कथा भएका छन् । अहिले चामल–तेल मिलमा लगिन्छ, लडिया त हराए नै ।’

आफ्ना पुराना दिन सम्झँदै बछौली वडा नं. ६ का सुखलाल चौधरीले आफ्नो संस्कृति हराउँदै गएकोप्रति दुःख व्यक्त गर्नुभयो । समाजले विकासको फड्को मार्दै गर्दा विकासले संस्कृतिमाथि अधिग्रहण गरेको यो उदाहरण हो । लामो सांस्कृतिक परम्परा बोकेको थारु संस्कृति अहिले चितवनको बछौलीमा रहेको थारु संस्कृति संग्रहालय तथा अनुसन्धान केन्द्रमा सीमित भएको छ ।

‘उहीले ब्रह्मस्थान पूजा गरिन्थ्यो, महिलाहरु जितिया मनाउथे, होलीमा एक हप्तासम्म नाचेर मनाइन्थ्यो । यसरी हामी हाम्रो खुसी व्यक्त गथ्र्याैँ’, उहाँले भन्नुभयो, ‘अहिले खानपिनमात्र हुन्छ । थारुहरुले आफ्नो परम्परा बिर्संदै गएका छन् ।’ खानपिनमा पनि आफ्नो परम्परागत खाना कमै मात्रामा बन्ने गरेको चौधरीको भनाइ छ ।

थारुहरुको आफ्नै परम्परा र भेषभूषा भए पनि अहिले त्यो प्रचलनमा छैन । स्थानीय महिला तथा पुरूषहरु जाली लिएर माछा मार्न जाने गर्थे, त्यो पनि अहिले हराएको छ । अहिले उनीहरुले प्रयोग गर्ने परम्परागत सामग्रीहरु थारु समुदायको घरमा पाइँदैनन् ।

‘समाज विकास हुँदै गयो । निकुञ्ज बन्यो । पहिले हाम्रा बाबुहरु जंगल गएर घाँसदाउरा गर्नुहुन्थ्यो, त्यो अहिले छैन’, संग्रहालयका अध्यक्ष वीरेन्द्र चौधरीले भन्नुभयो, ‘अहिले त्यस्तो रहेन । निकुञ्जमा जान पाइँदैन । परम्परागत घर निमार्णमा समेत असर प¥यो ।’

थारुहरुको परम्परागत घर काठ तथा खरको छाना भएको हुन्छ । तर निकुञ्ज बनेपछि स्थानीयवासीलाई जंगल पस्न रोक लगाउँदा थारुहरुको परम्परागत घरसमेत लोप हुँदै जान थालेको उहाँको भनाइ छ ।

संग्रहालयमा राखिएका थारुहरुले प्रयोग गर्ने खराउ, ढिकी, कोल्हुवा, झाँझालगायतका कैयांै सामग्रीहरु गाउमा पाइँदैन । ‘पुराना सामग्रीहरु गाउँमा पाइँदैन, अहिले सबै आधुनिक सामग्रीको प्रयोगले हाम्रो पहिचानलाई विस्तापित गराउँदै लग्यो’, संग्रहालयका संरक्षक बासुदेव चौधरीले भन्नुभयो, ‘युवाहरु विदेशिन थाले, त्यसैको प्रभाव पनि प¥यो । आधुनिक किसिमका घरहरु बन्दै गए ।’

पक्की घर बनेसँगै उनीहरुले बनाउने माटाको धानसार पनि लोप हुँदै गएको छ । यसरी संस्कृति तथा परम्परा लोप हुँदै जाने हो भने आफ्नो पहिचान गुम्नेप्रति संरक्षक चौधरीको दुःखेसो छ । थारु समुदायले मनाउने माघी, होलीलगायतका चाडमा उनीहरुले नाच्ने परम्परागत लाठी नाचसमेत आजभोलि महोत्सव मेला ¥यालीहरुमा मात्र सीमित हुँदै गएको उहाँले बताउनुभयो ।

‘पहिले चाड पर्वमा नाचिने हाम्रा परम्परागत नाचहरु आज सभा सम्मेलनहरुमा मात्र प्रयोग गरिन्छ’, उहाँले भन्नुभयो, ‘यी नाचहरु हामीले परम्परागत तरिकाले नै चाडपर्वमा नाचिनुपर्ने हो ।’ विभिन्न संस्कृति परम्परा र रीतिरिवाजले धनी हाम्रो देश यसरी एकपछि अर्काे परम्परा र संस्कृति लोप हुँदै जाने हो भने हामीले आफ्नो मौलिक पहिचान गुमाउने निश्चित देखिन्छ ।

लोकतन्त्र संस्थागत हुन नसकेकोमा सहिद परिवार चिन्तित

भरतपुर । सहिदहरुको बलिदानीले लोकतन्त्र स्थापना भए पनि त्यसको संस्थागत हुन नसकेकोमा सहिद परवार चिन्तित छन् । मंगलबार परेको सहिद दिवसका दिन केही सहिद परिवारका घरमा पुगेको संचारकर्मीसँग उनस्हरुले यस्तो चिन्ता व्यक्त गरेका हुन् ।

२०१८ सालमा तनहूँको कोत्रेमा मारिएका सहिद लालध्वजका छोरा चन्द्रध्वज गुरुङ प्राप्त उपलब्धिको संस्थागत हुन नसक्नु नेताहरुको कमजोरी भएको बताउनुहुन्छ ।

‘२००७, २०४६ र २०६२÷२०६३ मा जनताले परिवर्तनका लागि सहयोग एवम् बलिदानी दिएकै हुन्’, उहाँले देशको बिगँ्रदो अवस्थाप्रति चिन्ता व्यक्त गर्दै भन्नुभयो, ‘अब दलहरु लडेर र भिडेर होइन, मिलेर समस्याको समाधान खोज्नु पर्छ ।’

माओवादीले सञ्चालन गरेको दस वर्षे द्वन्द्वका क्रममा २०६१ साल माघ १४ गते सेनाबाट मारिएका गुञ्जनगर–४ का कुलप्रसाद रेग्मीकी आमा तुलसीले पनि सोचेजति परिवर्तन नभएको भन्दै गुनासो गर्नुभयो । ‘पार्टी फुट्न नहुने फुट्यो । जनताका चाहना पूरा भएनन्’, उहाँले भन्नुभयो, ‘हाम्रा छोराहरुजस्ता देशका लागि बलि चडेकाहरुको उद्देश्य पूरा गराउन र देशमा शान्ति स्थापना गराउनका लागि पनि लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको संस्थागत विकास हुन जरुरी छ ।’               

परिवर्तनका लागि भएका आन्दोलनहरुमा चितवनबाट अहिलेसम्म कतिले साहदत पाए भन्ने यकिन तथ्याङ्क कतै भेटिँदैन । तर पनि द्वन्द्वकालमा मारिएका बाहेक चितवनका ३७ जनाले हालसम्म बलिदानी भएको प्रजातन्त्रका सेनानी महेश्वरलाल श्रेष्ठसँग तथ्याङ्क छ ।

यो अवधिमा धेरैको साहदत र कयौं बेपत्ता तथा अङ्गभङ्ग भए पनि । प्रजातन्त्रका सेनानी श्रेष्ठ अग्रजहरुको बलिदानीको सम्मान गर्नुपर्ने बताउनुहुन्छ । ‘२००७, २०१८, २०४६ र २०६२÷२०६३ को आन्दोलनमा मात्रै हैन माओवादीले सञ्चालन गरेको सशस्त्र विद्रोहमा पनि धेरैले साहदत प्राप्त गरेका छन् चितवनमा । उनीहरु जुन उद्देश्यले लडे त्यो उद्देश्य पूरा नहँुदा अहिले परिवारजन दुखित छन् ।  

परिवर्तनका लागि लडेका योद्धाहरुको चाहना पूरा नभएको भन्ने गुनासो भइरहँदा मुलुक फेरि द्वन्द्वतर्फ जाने संकेतहरु देखिँदै छ । यो वर्ष परेको सहिद दिवसलाई सम्झेर सहिदका सपना पूरा गर्नेतर्फ सबै लाग्ने हो भनेमात्रै पनि मुलुकले थप मुठभेडको अवस्थाबाट मुक्ति पाउने थियो कि ?

२०१८ सालयताका सहिदको फेहरिस्त

२०१८ सालमा चितवन कब्जाका क्रममा सहभागिता जनाएर विभिन्न ठाउँमा मारिएका सहिदहरु । जसले गेष्ट हाउसमा चितवन कब्जा गरी काँग्रेसको झण्डा फहराएका थिए ।

कार्तिक २७ गते गेष्ट हाउसमै साहदत प्राप्त पञ्चे गुरुङ, चितवन । कार्तिक २८ गते गेष्ट हाउसमै साहदत प्राप्त हरिप्रसाद गुरुङ, चितवन, बुद्धिसिंह रानामगर, चितवन, खेमबहादुर गुरुङ, चितवन, जगतप्रकाश शाह, नुवाकोट, शमशेरबहादुर गुरुङ, चितवन, ट्राफिक तामाङ, नुवाकोट । फागुन–१८ गते तनहुँको कोत्रेमा ः लालध्वज गुरुङ, चितवन, इमानसिंह गुरुङ, चितवन, सर्वसिंह गुरुङ, चितवन ।

तनहुँको पुलिमराङमा हत्या गरिएका भरत गुरुङ, तनहुँ, हस्तवीर गुरुङ, तनहुँ, टेकबहादुर गुरुङ, लमजुङ, खम्बसिंह तामाङ, नुवाकोट, सिंहबहादुर तामाङ, नुवाकोट, छेजु तामाङ, धादिङ (२०१९ साल पर्सामा हत्या), तुलबहादुर तामाङ, धादिङ, बाबुलाल थिङ तामाङ, मकवानपुर हाँडी खोला, देउबहादुर तामाङ, मकवानपुर हाँडी खोला ।

रामबहादुर तामाङ, (माडी २०१८ माघ १८), टीकादत्त थपलिया गोर्खा, (२०१९ साल ठोरीमा हत्या) भुवन लामा दार्जिलिङ, (पर्सामा हत्या), तेजबहादुर अमात्य, पर्सा, (रक्सौलमा हत्या), धोजबहादुर तामाङ मकवानपुर, रामविलास यादव रौतहट, बालदेव राना रौतहट, भोला कानु बारा, सूर्यमान मिया पर्सा, आशबहादुर लामा चितवन (२०१८ माघ २७ मा गोली लागी पछि मृत्यु), होमबहादुर भण्डारी मंगलपुर २०३६, कर्णबहादुर घर्ती माडी ।

२०४६ मा साहदत प्राप्त गरेका ः गणेशप्रसाद पौडेल गीतानगर, राजेश बानियाँ नारायणगढ, बलराम कँडेल वीरेन्द्रनगर, नारायण दाहाल गर्दी माडी, २०६२÷०६३ तुलसी क्षेत्री । (यसमा द्वन्द्वकालको संख्या समावेश गरिएको छैन ।)
              स्रोत ः प्रजातन्त्रका सेनानी महेश्वरलाल श्रेष्ठ (साभार: www.echitwanpost.net)

प्रधानमन्त्री लालध्वजलाई अल्टर कान्छोको खुलापत्र

प्रधानमन्त्री लालध्वज ज्यू,
नमस्कार,
तपाईँले गत बुधबार खोलेको ट्वीटर एकाउन्टमा ट्वीटेको देखेर यो पत्र कोर्ने हिम्मत गरेको छु । डर त छ है मलाई तर पनि त्यहाँ तपार्इँले लालध्वजसँग नडराउनुस भन्ने उल्लेख गर्नुभएको छ त्यसैले पनि केही आशाको त्यान्द्रो मलाई केही पनि नहोला भनेर पत्र कोर्ने आँट गरेको छु ।

सबै भन्दा पहिले त तपार्इँलाई ट्वीटरको गफाडि संसारमा म स्वागत गर्न चाहन्छृु । जुन कुरो मैले तपाईँलाई मेन्सन गरे पनि ट्वीटेको पनि थिए । तपाँईँले धन्यवाद सम्मको जवाफ फर्काउन सक्नुभएन् । खैर व्यस्त मान्छे भनेर त्यती चिन्ता लिएको छैन् । तपार्इँले समग्रमा अहिलेसम्म ट्वीटेका ट्वीटहरुले मेरो खुस्किएको मगजमा भरिएका यक्ष प्रश्नहरुलाई तपार्इँ समक्ष एकमुष्ट पेश गर्न यो पत्र कोर्ने आँट गरेको हुँ । मलाई केही पनि नगर्नुहोला भन्ने विस्वास लिएको पनि छैन् ।

तपार्इँलाई एकपटक नेपाली जनताले विस्वासको पात्रका रुपमा हेरेका थिए । अब देशले जननेता पाउने भयो भन्ने आशामा रहेका थिए । यीनै ट्वीटरका टीएलहरु हुन जहाँ बाबुराम तपाईँ लालध्वजलाई काम गर्न देउ भनेर उल्लेख गरेका थिए कैयाँै नेपाली युवाले । तिनै फेसवुकका भित्ता हुने जहाँ (तपार्इँले आफ्नो भित्तो त भत्काइ हाल्नुभयो ।) लालध्वजको पक्षमा नाराहरु रंगिएका थिए । तर अहिले तपाईँ ट्वीटरको टाइमलाइनमा देखा पर्दा यहाँ पक्षमा नारा भन्दा विपक्षमा नारा लागि रहेको छ । ति पक्षमा रंगीने फेसवुकका भित्तामा कुकुरको शरिरमा तपार्इँको टाउको जोडर बाँधिएको तश्विर झुण्डीएको छ । किन ? तपार्इँले कहिलै यो विचार गर्नु भयो ? मेरो तपाईँलाईँ यही जिज्ञासा, जवाफ पाए पनि नपाए पनि प्रश्न चाँहि राखिहालेँ ।

पत्रकारका हत्यारालाई कारवाहीको दायरामा किन ल्याउनबाट रोक्दै हुनुहुन्छ ? अर्काे प्रश्न । तपार्इँ सरकारको मान्छे तपाईँले कृष्णसेनको हत्यारालाई पत्ता लगाई कारवाहीका लागि सरकारी वकिलमार्फत किन अदालतमा मुद्दा हाल्नुहुन्न ? अरे बा म अचम्ममा परेँ । खै मरो यो अल्टर दिमागले बुझ्न नसकेको पो हो की तपार्इँले  नै अचम्मको करामत देखाउन थाल्नुभएको हो बताई दिनुहुन्छ कि ? यो दुनियाँमा त्यस्तो कुन देश छ जहाँ सरकारको नेताले विद्रोहको झण्डा कोकेको ? अनी तपाईँ कसका विरुद्ध विद्रोह गर्न खोज्दै हुनुहुन्छ ? मलाई 

बुझाईँ दिने कोसिस गर्नुहोला । तपार्इँको विद्रोहमा को को सहभागि हुने हुन् जानकारि पाउन पाए हुन्थ्यो । हामी चाहन्थ्यौ तपाईँको देश निमार्णको अभियानमा हामी पनि अभियन्ता बन्न ।

तपाईँले अर्थमन्त्री हुँदा कमाएको त्यो वाही वाही आज खोज्दै छु । अहँ कतै पाइन् । फेसवुकका भित्ता चहारेँ । ट्वीटरको टीएलमा डौडिएँ । पत्रपत्रिकामा नजर डुलाएँ । रेडियोमा कान लगाँए । टीभीमा नयन जुधाँए तर पनि कहिँ कतै भेटिन । देखिन । सुनिन पनि ।  किन यस्तो भयो लालध्वज जी ? म यही जान्न चाहन्छु । जवाफ पाँउछु या पाँउदीन यो पनि जान्न चाहन्छु । अहिले तपाईँले टीएलमा झुल्कने आँट गर्नुभयो यसलाई म सलाम दिन चाहन्छु । तपार्इँले ट्वीटिनु भाको थियो मलाई पाँच वर्ष सासन गर्न देउ । अरे अब नेपाली जनताले तपार्इँलाई कुन आधारले दिन एकलौटि सरकार तपार्इँले त्यो जग बसाल्नुभएको छ र ? मेरो प्रश्न हो । अर्थमन्त्री हुँदा तपार्इँको करामतलाई देखेर हामीले प्रधानमन्त्रीका रुपमा तपार्इँलाई खोजेका थियाँै तर तपाईँले प्रधानमन्त्री भएर त्यसको निरन्तरता दिन सक्नुभएन् । अनि कसरी दिने । कमसेकम प्रधानमन्त्री ज्यू तपाईँले राम्रो काम नगरे पनि यो बेला तपार्इँलाई जनताले माफ दिन सक्छन् किन की यो संक्रमणकाल हो । हामीलाई पनि थाहा छ यो बेलामा गाह्रो हुन्छ तर नराम्रो त नगर्नुस मेरो चाहना हो ।
 

लालध्वज ज्यू,
म विद्यार्थी पनि हुँ परिक्षाको संघारमा छु । परिक्षा अर्काे हप्ताबाट सुरु हुँदै छ । बत्तिको ठेगान छैन् । महंगी यस्तो भो । चेलीको अस्मिता लुटियो । कमसेकम कारवाही गर्नुस गल्ती गर्नेलाई । हेल्लो सरकारका मुद्दा कहाँ थन्काइए ? मेरो प्रश्न तपार्इँलाई हो । तपाईलाई हेल्लो सरकारमा मैले पनि एउटा मुद्दा पेश गरेको थिएँ सायद कुन रद्दिमा फालियो यसको उत्तर पाउन सक्छु । हामी चरम निरासाको बीच आशाको विहानी कुर्न खप्पिस नेपाली मान्छ अझ पनि तपाईँ प्रति झिनो आशा छ । त्यो आशालाई जीवित पार्ने वा मार्ने त्यो त तपार्इँको हातमा नै छ ।
 

तपाईले खर्चमा मितव्ययीता देखाइरहँदा तपार्इँकी मेडमको चर्तिकलालाई नियन्त्रण गर्न तर्फ किन लाग्नुहुन्न ? मेरो अर्काे प्रश्न हो यो । फेरी महिला हिंसा होला भन्ने पीर होला । आज संवैधानीक रिक्तताको स्थीतिमा कसरी देश चलेको छ । तपाईँलाई अब कसले प्रधानमन्त्री मान्ला भित्री आत्माले तपार्इँ आँफै सोच्नुस त रु आज तपार्इँलाई प्रधानमन्त्री मान्नेको जमात कति होला ? तपाईका आसपासका । तपाईबाट केही पाएका । प्रधानमन्त्री ज्यू तपाईले शुख दिएका भन्दा दुःख दिएका धेरै पो हुन थालेकी यहाँ ? सोच्नुस है । अझै नी केही विग्रीएको छैन् । तपाईले देशका लागि केही गर्नु छ । यो बेलामा तपाईँले के गर्नुपर्छ भन्ने मेरो अल्टर दिमागले भन्न सक्दैनन् । तपार्इँ त डाक्टर जस्तो मान्छे यतिकुरो त थाहा हुनुपर्ने हो ।
 

प्रधानमन्त्री लालध्वज जी,
नेपालको वर्तमान आवश्यकता के हो ? त्यस तिर ध्यान दिने की ? तपाईँलाई प्रधानमन्त्रीको कुर्सी किन चाहिएको ? देश विकास का लागि कि ? पेट विकासका लागि ? खै मैले बुझन् सकिन् । देश विकासका लागि भएको भए खै विकास? खै संविधान ? खै शान्ति ? होइन पेट विकासका लागि हो भने तपाईँलाई प्रधानमन्त्री हुनु किन नै प¥यो । तपार्इँ त पढेको मान्छे सायद तपाईँले अरु काम बाट नी कमिसन हडप्न सक्नुहुन्थ्यो । तिनै पुराना नेताहरुलाई दिए के पो फरक पर्थाे र ? तपाईँले अझै पनि मौका पाउनुहुन्छ एक पटक सोच्नुस त तपाईँको पहिलेको क्रेजसँगै तपाई निर्वाचनमा जानुभएको भए तपाईँका लागि फेसवुक क्याम्पेन हुन्थ्यो । ट्वीटर क्याम्पेन हुन्थ्यो । अनलाइन क्याम्पेनले तपाईलाई तपार्इँका अरु प्रतिद्वन्द्वी भन्दा धेरै पछि पार्ने थियो तर त्यो गुम्दै छ । पुरै गुमेको त नहोला तर पनि

अन्तमा लालध्वज जी, तपाईँलाई डरैडरका बीच पत्र लेखेर भ्याउन आँटे मलाई केही नहोस भन्ने अपेक्षा राखेको छु ।

तपाईँको सुभचिन्तक अल्टर कान्छो ।

रवानाको आदेशसँगै ट्राफिकमा जनशक्ति कम

ट्राफिक व्यवस्थापन कठिन ः ट्राफिक प्रमुख भट्ट

विधुर ढकाल
भरतपुर । चितवनमा जनशक्ति अभावका कारण ट्राफिक व्यवस्थापनमा कठिनाइ देखिएको छ । कम जनशक्ति रहेको कार्यालयमा प्रहरीमा रवानाको खैलाबैलासँगै जनशक्ति झन् घटेको छ । योसँगै सडकमा खटिने ट्राफिक प्रहरीको संख्यामा पनि कमी आएको छ ।

यसअघि कुल ३१ दरबन्दी रहेको जिल्ला ट्राफिक कार्यालयमा काजमा रहेका ट्राफिक प्रहरीसँगै कुल ५४ जना प्रहरी रहेकोमा अहिले घटेर ३६ जना ट्राफिकमा सीमित भएको छ । यसले यातायात व्यवस्थापनमा समस्या आएको जिल्ला ट्राफिक कार्यालयका प्रमुख प्रहरी निरीक्षक कृष्णदत्त भट्टले जानकारी दिनुभयो ।

चितवनमा बढेको यातायातका साधनको चापसँगै ट्राफिकको संख्या घट्दा रहेका ट्राफिकलाई कामको चाप बढेको उहाँले बताउनुभयो । ‘कम जनशक्ति हुँदा कार्यसमय बढेको छ’, ट्राफिक प्रमुख भट्टले भन्नुभयो, ‘पहिले दुईदेखि तीन जनाको संख्यामा ट्राफिक बस्ने स्थानमा अहिले एक जनालाई काममा खटाएका छौँ ।’

कार्यालयबाट काजमा रहेका बाहिरी क्षेत्रबाट काजमा रहेका ट्राफिकहरु रवाना भइसकेको उहाँले जानकारी दिनुभयो । ‘बाहिरी क्षेत्र, जनपथ तथा दंगा प्रहरीबाट काजमा आएका प्रहरी दरबन्दी भइसकेको स्थानमा पुगी सक्नुभएको छ’, ट्राफिक प्रमुख भट्टले भन्नुभयो, ‘मध्यक्षेत्र अन्तर्गतका जिल्लाका अझै आठ जना ट्राफिक प्रहरी अझै काजमा यहाँ रहेका छन् ।’ उनीहरु गएपछि झन् समस्या थपिने उहाँले बताउनुभयो ।

चितवनको सवारी चापलाई हेर्ने हो भने न्यूनतम १२५ ट्राफिकको आवश्यक रहेको प्रमुख भट्टको भनाइ छ । सोअनुरुप मध्यक्षेत्र ट्राफिक कार्यालयमा पत्राचार गरिसकेको समेत उहाँले बताउनुभयो ।

जनशक्ति कम हुँदा ट्राफिकलाई आवश्यक स्थानमा समेत खटाउन नसकिएको उहाँको भनाइ छ । ‘पूर्वी चितवन तथा पश्चिम चितवनका सहरोन्मुख क्षेत्रमा ट्राफिक खटाउनु पर्ने आश्यकता देखिन्छ । तर जनशक्ति अभाव छ’, भट्टले भन्नुभयो, ‘पश्चिम क्षेत्रको चनौली, मंगलपुर तथा माडी क्षेत्रमा ट्राफिकको अत्यन्त आवश्यकता छ ।’

पूर्वी चितवनमा समेत जनशक्ति कम भइरहेको उहाँले जानकारी दिनुभयो । यता, चितवनको मुग्लिनमा समेत ट्राफिकको संख्या न्यून छ । चितवनमा कुनै ठूला कार्यक्रमको आयोजना भयो भने कार्यालयले बाहिरबाट ट्राफिक मगाएर काम चलाइरहेको छ ।

केही समयअगाडि सम्पन्न चितवन महोत्सव तथा मकर मेलामासमेत बाहिरी जिल्लाबाट ट्राफिक काजमा ल्याइएको ट्राफिक प्रमुख प्रहरी निरीक्षक भट्टले जानकारी दिनुभयो ।

यसैबीच न्युन जनशक्ति भए पनि बाहिरी जिल्लामा ठूला कार्यक्रम भए यहाँका जनशक्तिलाई त्यता पठाउनुपर्ने उहाँको भनाइ छ । ‘हामीले बाहिरदेखि बोलाएर काम चलाएका छौं, त्यस्तै परे बाहिर पनि पठाउनु पर्छ’, उहाँले भन्नुभयो ।

यही माघ २० देखि मकवानपुरको हेटाँैडामा हुन गइरहेको एकीकृत नेकपा माओवादीको सातौँ केन्द्रीय महाधिवेशनका लागि चितवनबाट तीन जना ट्राफिक प्रहरी काजमा खटाइने भट्टले जानकारी दिनुभयो । ‘कम जनशक्ति भएका कारण पनि सोचेजस्तो कार्य देखाउन सकिएको छैन’, उहाँले भन्नुभयो, ‘काममा पनि सुस्तता आउँदो रैछ ।’

के म सबै नारीलाई क्लियोपेट्राको संज्ञा दिऊँ ?

विष्णुमायाजी नमास्कार !
तपाईले माघ १ गतेको चितवन पोष्ट राष्ट्रिय दैनिकमा लेख्नुभएको महिलाहरुलाई खेलौना बनाउने कामुक पुरूषलाई चिठ्ठी शीर्षकको पत्र पढेर खुसी लाग्यो । तपाईको महिला हिंसाविरूद्धको आवाजलाई म उच्च सम्मान प्रकट गर्न चाहन्छु । महिला हिंसाविरूद्धको तपाईंको अभिमतमा मेरो पनि पूर्ण ऐक्यबद्धता र समर्थन रहेको जानकारी गराउन चाहन्छु । 

तपाईंको त्यो पत्र पढ्दै गर्दा मलाई यसको जवाफ लेख्न मन लाग्यो । अझ भनौँ, म आफैँ बाध्य भएँ । तपाईंलाई पत्र कोर्नु ठीक हो या होइन, तर पनि सहर्ष स्वीकार्नु हुनेछ । हो, समाज पुरूषप्रधान छ । पुरूषहरुको हालीमुहाली अझै पनि समाजमा व्याप्त छ । अहिले महिला हिंसाका घटनामा वृद्धि भइरहँदा तपाईंमा यो भावना पलाउनु अन्यथा मान्दिनँ । तर पनि तपाईंको पत्रमा भनिएझैँ के सबै पुरूषहरु कामुक नै हुन्छन् त ? मेरो पत्र तपाईंलाई यही प्रश्न सोध्न आतुर छ । तपाईंले यससँगै किन सोच्न सक्नुभएन कि यहाँ महिला हिंसाविरूद्ध पुरूषले समेत आवाज उठाइरहेका छन् । आधा आकाश महिलाले ओगटेका छन्, फेरि त्यत्तिकै संख्यामा यहाँ पुरूषहरु पनि त छन्, होइन र ? के महिला र पुरूष एकअर्कोलाई छाडेर एक्लै अगाडि बढ्न सक्छन् ? तपाईंको पत्र पढिसकेपछि ‘म’ पुरूष भएकोले यसको उत्तर खोज्न चाहेँ । 

तपाईंले उठान गर्नुभएको कुरामा म समर्थन गर्न चाहन्छु । यहाँ तपाईंका संगिनीहरु दाइजो नल्याएकै निहुँमा मारिन्छन, कुटिन्छन् र जलाइन्छन् । तर मेरो यहीँनेर तपाईंलाई प्रश्न पनि छ । के ती तपाईंका मात्र संगिनीहरु हुन्, हाम्रा होइनन् ? उनीहरुको पीडामा हाम्रो मन रूँदैन ? उनीहरु पनि हाम्रा दिदीबहिनी हुन्, आमा हुन्, हजुरआमा हुन्, भाउजू हुन्, प्यारी पनि त हुन् । उनीहरुको माया तपाईंलाई जति छ, त्यति नै मलाई पनि छ र मसँगै अरु पुरूषहरुलाई पनि छ । हो, यहाँ केही नरपिचासहरु छन्, तर पनि सबैलाई एकै तराजुमा जोख्दा के अन्याय हुँदैन ? के तपाईंले पुरूषलाई कामुक भनेजस्तै मैले हरेक महिलालाई क्लियोपेट्राको संज्ञा दिऊँ ? विश्वलाई सुन्दरताको बहानामा थर्कमान पार्ने कुख्यात नारीहरु पनि त यहाँ थिए र अहिले पनि छन् । विश्वलाई स्वतन्त्रताको अमृत पिलाउन स्वतन्त्रता संग्राममा हिँडेका राजकुमार हरमासिसलाई उनले दिएको यातनालाई सम्झेर म हरेक महिलालाई उही तराजुमा राखेर जोखाँै ? एक पटक पढ्नुहोला, यो कृति पनि । के तपाईंले वेद र उपनिषद्हरु पढ्नुभएको छैन ? सुन्दरताले ऋषिमुनीको ध्यान भङ्ग गर्ने अप्सराहरुको कथा पनि ? के भन्नुहुन्छ, तपाईं तिनीहरुलाई ? यहाँ एकै ड्याङबाट निकालिएका आलु र मूलाहरुसमेत फरक हुन्छन्, तर तपाईंले त पुरानो उखानलाई चरितार्थ पार्ने अभीष्टले सबै पुरूषलाई एकै ड्याङका मूलाको संज्ञा दिनुभयो, दुःख लाग्यो । महिलाहरु हिंसामा परिरहँदा कारक के हो भनेर खोज्ने प्रयास तपाईंले गर्नुभएन । 

समाजमा महिला हिंसा आजभन्दा हिजो बढी भएको थियो, जुन बाहिर आएको थिएन । आज बाहिर आउँदा बढी भएजस्तो मात्र लागेको हो, तर यही कारणले कम हुँदै पनि गएको छ । तपाईंले यो सोच्नुभयो कि भएन, पक्कै पनि तपाईं घरमा आमाकी भन्दा बाबाकी प्यारी हुनुहुन्छ । भनिन्छ नि– बाबाकी छोरी प्यारी, आमाको छोरो प्यारो । यहाँ बुहारीमा पनि त्यही हुन्छ । सासूले भन्दा ससुराले बुहारीलाई माया गरेको पाइन्छ, हाम्रो समाजमा । बुहारीलाई ससुराले हातपात गरेको कमै सुनिन्छ, तर सासूले बुहारी कुटेका समाचारहरु बग्रेल्ती रुपमा बाहिर आएका हुन्छन् । बुहारीले दाइजो कम ल्याएको भन्दै सासूले छोरोलाई उक्साएका घटनाहरु बाहिर आएको सुनेको छु, तर ससुराले छोरो उक्साएर बुहारी कुटाएको कमै छ, अझ नहोला पनि । अनि यहाँ तपाईंले भने र सोचेजस्तो कहाँ भयो त ? 

महिलामाथि हुने हिंसा न्यूनीकरणमा हामी मिलेर लाग्नुपर्छ । महिलामाथि बलात्कार हुनुहुँदैन, यो अपराध हो । तर यहाँ पुरूषमाथि बलात्कार भएका घटनाहरु पनि त नआएका होइनन् । नेपालमा पनि यस्ता घटनाहरु बाहिर आउन थालेका छन् । सर्वाेच्च अदालतले पनि यो ठहर गर्दै कानुन ल्याउन सरकारलाई निर्देशन दिएको खबर केही समयअगाडि आएको थियो । एक पुरूष खराब भयो भने त्यसलाई खराब भन्नुपर्छ । एक नारी खराब छ भने तपाईंले पनि खराब भन्न सक्नुपर्छ । महिलाले नै महिलालाई बेचेका घटनाहरु बाहिर आएका छन् । अदालतले पनि चेली बेचेको आरोपमा महिलालाई नै सजाय दिएको उदाहरण तपाईंले पनि सुन्नुभएकै होला ! 

के यहाँ तपाईंले ठानेजस्ता महिलाहरु सबै गंगाजलले पखालिएर चोखिएका छन् त ? समाजले बहिष्कार गरेका महिलाहरुको कथा पढ्नुभएको छ ? यम र यमीको कथा तपाईंले पढ्नुभयो ? मेरो विवाहित साथी विदेशमा कमाउन गयो । आफ्नी प्राणप्यारी भन्दै कमाएको सम्पत्ति श्रीमतीको नाममा पठाउँदै गयो । पाँच वर्ष विदेशबाट फर्कंदा न त नेपालमा उसकी प्राणप्यारी नै थिई, न त उसले पाँच वर्षमा पठाएको सम्पत्ति नै थियो । यो घटनालाई के भन्नुहुन्छ ? लाग्ला, तपाईंलाई यो कथा हो तर यस्ता खबरहरु पनि समाचारका पानाहरुमा प्रकाशित हुन थालेका छन् । तपाईंले यसलाई पनि नजरअन्दाज गरेर अगाडि बढ्न मिल्दैन । विवेकशून्यका रुपमा तपाईंले पुरूषलाई परिभाषित गरिरहँदा म सोच्न बाध्य भएँ– के म विवेकशून्य नै छु त ? 

तपाईंले निराशाको कोणबाट गुज्रँदै त्यो पत्र कोर्नुभयो । यति निराश भएको पाएपछि विसंगतिवादी रुपमा शून्यवादी नहुन सुझाव दिन्छु । पुरूषसँगको संगतले तपाईं अघाउनुभयो भन्ने सुन्दा दुःख लाग्यो । के तपाईँ पुरूषविना अगाडि बढ्न सक्नुहुन्छ ? नारी र पुरूष एक रथका दुई पाङ्ग्रा हुन्, के तपाईको जीवनयात्रा एक पाङ्ग्राले कुद्न सक्ला ? यो तपाईंले सोच्नुभएको छ कि छैन ? तपाईंले पुरूषलाई गाली गरिरहँदा आफ्नै बाबुलाई समेत कामुक बनाएर के सिद्ध गर्न खोज्नुभएको हो, मैले बुझ्न सकिनँ । सृष्टि नै यस्तो बनेको छ कि न त पुरूष महिलाविना न त महिला पुरूषविना एक्लै यात्रामा कुद्न सक्छन् । 

त्यसैले विष्णुमायाजी, तपाईंसँग मेरो विनम्र अनुरोध छ– आउनुस्, महिला हिंसाको विरूद्ध तपाईं हामी साथ मिलेर अगाडि बढाँै । हामी अगाडि बढ्दा पुरूषमाथि हुने हिंसाविरूद्धको आवाजलाई पनि उठाऔँ । हामी समाजका क्लियोपेट्राहरुविरूद्ध आवाज बुलन्द गरौँ, अनि बल्ल तपाईंले, मैले र हामीले सोचेजस्तो समुन्नत समाज बन्न सक्छ ।
उही नारीलाई सम्मान गर्ने, तपाईंहरुकै अल्टर कान्छो ।

"गजल"

अब जुन-घामका प्रकासहरु बोल्नेछन्
मारिएका शहिदका लाशहरु बोल्नेछन्

ज्युदै गाड्यो हैन लाज पचेका कुकुरहरु
अस्तुसंगै खरानीका रासहरू बोल्नेछन्

अति गर्यो हुँदा हुँदै अत्याचार पनि गर्यो
तिम्रो बिरोधमा अब प्रबासहरु बोल्नेछन्

आफै नोकर राख्दै दास प्रथा हटाउ भन्छन्
पख तिम्रै खातिर तिनै दासहरु बोल्नेछन्

देश बिगार्ने यिनलाइ ज्युदै जलाउने पर्छ
तिम्रो बिपक्षमा सत्य नाशहरु बोल्नेछन्

आक्रोशित गजल लेख्ने कोशिस मेरो ,,,कस्तो भयो खै प्रतिक्रियाको आशा राखेँ है copied from facebook page
copyright Rohit rana
 रोहित राना
बुटवल-१३रुपन्देही
हाल- काबुल,अफगानिस्थान

गजल

रोहित राना 
 मठ मन्दिरहरुसंगै ति भगवान रुँदैछन्
मेरा परिवार बाल'बच्चा जहान रुँदैछन्

कसम मेरो देशको दशा देखेर हेर्नुहोस त
शहिदहरुका रगत अनि पहिचान रुँदैछन्

बनायो हतियार जाइ लाग्यो उसै माथि नै
चमत्कारी वैज्ञानिक र उन्का ज्ञान रुँदैछन्

अशिक्षित भए पनि जहाज उडायो है उसैले
अचम्म भो मै-हुम भनाउदा विद्वान रुँदैछन्

गरि खान दिएनन् देशमा विदेशिएँ म पनि
सम्झि मेरो देश मसंगै मेरा शिरान रुँदैछन्

इच्छा हो जन्मिनु नेपाल आमाको कोखबाटै
गर्वमै तुहिएँ भन्दै धारा र संबिधान रुँदैछन्
बुटवल-१३रुपन्देही
हाल- काबुल,अफगानिस्थान

गजल

विधुर ‘प्रिय सिर्जन’

तिमी सुन्दर त्यसै, किन लाली लाउनुप¥यो ?

प्रसंसामा तिम्रो मैले, किन तालि लाउनुप¥यो ?



आँखाको गाजल पखालिएला नझार आँशु

कसैले पीडा देला तिम्लाई ¥याली लाउनुप¥यो ।।



एकैपटक रोपौँ प्रेमका पूmलहरु, आउसँगै तिमी र म

हैरान भए म, कसमको खेती खाली लाउनुप¥यो ।।



तिम्ले बल्छ थाप्यौ प्रेमको चोट पाएँ मैले मात्रै

म आँफै पर्छु प्रेमजालमा , जाली लाउनुप¥यो ।।



बाहुपासमा आयौ तिमी, पूर्ण भएँ म आज,

एक्लो ज्यान दुई भयो प्रिय, अब बाली लाउनुप¥यो ।।



रुपन्देही, हाल चितवन

Formats of Television Programmes

Various formats are used for the delivery of messages on television. The format should be selected keeping in mind the target group and the content of the message.

For example, children may find it boring to watch a documentary on ecological imbalance but they may find animation film interesting. Moreover, the preferences of the audience also should be considered while selecting the format.

i. Actuality:

In this type of format, the audience sees and hears people in the undertaking being discussed. The programmes may be introduced by a host, but from then on, rather than interviewing people the programme cuts directly to the people involved. For example, child labourers working in a fireworks' factory.

ii. Animation:

Here a series of still drawings or individual shots are combined to give the illusion of movement. 25 separate pictures can make one picture showing full animation per second. Making animation is time consuming and expensive also as each frame of the film has to be shot separately.

iii. Demonstration:

Demonstration of recopies, other articles or working of equipment or any other machines often form the part of television programmes. These could be studio or on the field demonstrations.

iv. Documentary:

Documentaries feature any subject of interest or give detailed information on real situations, people, news. For example, documentary on vermiculture, puppetry, environment, political situations, regional handicrafts, achievements of Indian railways or a government and so on.

According to Rayudu, "they create interest, enlightenment, or entertainment. Television documentary takes the form of a direct presentation of the substance of a problem or an experience or a situation".(334)

v. Graphics:

Graphics means pictures. The camera moves across the series of painted pictures, which are created on a particular topic. They are divided in to several sections or 'episodes' to make the message explanatory.

These pictures are drawn horizontally with soft edges to fit the TV screen so that the picture fades out to the edges of the paper, rather than stopping abruptly.

vi. Drama:

Dramas have been very effective in involving the viewers in television programme since they represent the life realistically. A drama is a play which presents a true-to-life story in a dramatized form with actors playing the parts of the story's characters.

The story develops through what the characters do and say. Dramas on television have provided a cheaper substitute for theatre plays which are beyond the reach of the middle class man.

vii. Interview:

This is face-to-face conversation between a host and the interviewee or an invitee. These are one of the most difficult programmes to do well. It could be an interview of renowned person, or outstanding personality, literary person, group and so on.

Sometimes interviews are made interesting by shots showing the interviewee engaged in whatever is being discussed.

viii. Panel Show:

These programmes have a group of experts and a moderator who introduces the experts, explains the theme, anchors the discussion and concludes. Mostly this format is used for discussion of current events or affairs where the audience is interested in learning various opinions on an issue.

ix. Puppets :

Puppet shows are used especially for children's programmes because they add novelty. They are cheaper also as they require short period for rehearsal and much less payment to those who play puppet as compared to actors of a play. Many times, puppet is used in the role of the comparer.

For use of TU BA THIRD Years Tv Journalism with help of diffrent online site.

THIRD SOUTH ASIAN MEETING ON THE INTERNET & FREEDOM OF EXPRESSION

DHAKA, BANGLADESH
JANUARY 14-15, 2013
Statement of Solidarity on Freedom of Expression and Safety of Internet Users
Bangladeshi blogger Asif Mohiuddin was brutally attacked in a stabbing last evening. His
condition is currently said to be critical. Violent attacks on mediapersons have led to at least four
deaths in the past year alone, and this trend is now extending to those writing online.
It is the duty of societies at large to ensure that principles we universally consider sacrosanct,
such as the right to life and liberty and of freedom of expression are not treated as mere ideas. It is
the duty of a government to actively protect the rights guaranteed under the constitution and to
ensure they are not just words on paper, and ensure rule of law.
Article 39 of the Constitution of Bangladesh—and Article 19 of the Universal Declaration of
Human Rights—guarantee both the freedom of thought and conscience, as well as the right of
every citizen of freedom of speech and expression, and freedom of the press.
Article 32 of the Constitution of Bangladesh—and Article 3 of the Universal Declaration of
Human Rights—guarantee that no person shall be deprived of life or personal liberty except by law.
The attack on Asif Mohiuddin is an offence which undermines these fundamental principles.
We request the government of Bangladesh to act swiftly and decisively to demonstrate intolerance
towards such offences and impose rigorous penalties to act as a strong deterrent against such
instances in the future.
Reporters Without Borders note that “the ability of those in the media to work freely has
deteriorated alarmingly in Bangladesh, which is now ranked 129th of 179 countries in the 2011-2012
World Press Freedom Index”.
In general, the situation of those working as non-professional 'citizen journalists' is even
worse. In a 2010 report, the UN Special Rapporteur notes:
“Citizen journalists are by nature more isolated, they are more vulnerable to attack than
professional journalists. However, citizen journalists enjoy less protection than their counterparts in
traditional media, as they do not have the support of media organizations and networks, in particular
the organizational resources, including lawyers and financial resources, which can help shield them
from harassment.”
This reality of greater vulnerability is equally applicable to those who do not self-identify as
'citizen journalists', but use social media to express unpopular opinions.
Keeping this