मकै कोदो फल्ने पाखामा पहिलो पटक रोपाइँ

होमनाथ सापकोटा

कविलास । चितवनको पहाडी गाविस कविलासको डुम्रेबेसी गाउँमा एक हप्ता अघिदेखि छुट्टै रौनक छाएको छ । वर्षांैदेखि मकै र कोदो रोप्ने गरिएको पाखोबारीमा धान रोप्न पाएपछि गाउँमै रौनक छाएको हो ।
सिंचाईको चरम अभाव तथा पहाडी क्षेत्र भएकाले धान रोप्न पाउने कल्पना नै नगरेका डुम्रेबेसीवासी अहिले धान रोप्न पाउँदा हर्षितसमेत भएका छन् । चितवनको पहाडी गाविस कविलासको वडा नम्वर–६ स्थित डुम्रेबेसीमा यस पटक सिंचाई सुविधा पुगेपछि घान रोपाइँ भएको हो ।
नारायणगढ–मुग्लिन सडकखण्डको सिमलतालबाट ४५ मिनेटको उकालो हिडाइँपछि पुगिने डुम्रेबेसीमा चार घर चेपाङसहित १४ घरपरिवारको बसोवास रहेको छ । वर्षाैंसम्म पाखोबारीमा उब्जिएको कोदो र मकैले छाक टार्दै आएका स्थानीयवासीहरु गाउँमा सिंचाई सुविधा पुगेपछि पाखोबारीलाई खेत बनाएर घान रोप्न पाएकोमा खुसी भएका हुन् ।
सिंचाई पुगेकाले डुम्रेबेसीवासीहरु आफ्नो पाखोबारी सम्याएर खेत रोप्न व्यस्त भएका छन् । ‘डुम्रेबेसीमा सिंचाई सुविधा नभएकोले मकै र कोदोमात्र उत्पादन हुने हँुदा चार्डपर्व मनाउँदा होस् या घरमा परपाहुना आउँदा चामल बेसाउन बजार जान पथ्र्यो’, खेत रोप्न पाएकोमा खुसी व्यक्त गर्दै स्थानीय किसान पदमबहादुर गुरुङले बताउनुभयो ।
गाउँबाट झण्डै तीन किलोमिटरको दूरीमा रहेको आ“धीखोलाबाट चार इन्चको पाइप प्रयोग गरी रिजर्भ ट्याङ्कीमार्फत स्थानीयवासीको बारीसम्म पु¥याइ सिंचाई गरेर खेत रोपिएको कविलास गाविसका सचिव प्रद्युम्नकुमार खड्काले जानकारी दिनुभयो ।
चेपाङ र त्यस क्षेत्रमा बसोवास गर्नेहरुको जीविकोपार्जनको लागि सहज बनाउन सम्भव नै नभएको ठाउ“मा लगातारको प्रयासपछि पानी पु¥याइएको उहा“ले बताउनुभयो । यसलाई कसरी दीर्घकालीन बनाउन सकिन्छ भन्ने विषयमा पनि जिल्लास्तरमा छलफल भइरहेको गाविस सचिव खडकाको भनाइ छ ।
जिल्ला विकास समितिको १७ लाख रुपैयाँको सहयोगमा सो ठाउँमा पाइपलाइन बिस्तार र रिजर्भर ट्याङ्की निर्माण गरिएको गाविस सचिव खड्काले जानकारी दिनुभयो । सो कार्य गत वर्ष नै सम्पन्न गरिएको भएपनि सो क्षेत्रका वासिन्दाले यस पटकबाट घान रोपेका हुन् ।
गाउँका सबैले धान रोपिसकेपछि तरकारीखेती गर्ने योजनामा रहेको र केही किसानले तरकारीलगायत अन्य नगदेबाली लगाउन सुरू गरिसकेको सचिव खड्काले जानकारी दिनुभयो । रिजर्भ ट्याङ्कीमार्फत सिंचाई गर्ने योजना दीर्घकालीन नहुने भएकाले नहर बनाएर त्यस क्षेत्रमा पानी पु¥याउने व्यवस्था मिलाउन स्थानीयले सरकारी निकायसँग आग्रह गरेका छन् ।
पहाडी क्षेत्रमा चितवनको कुल खेतीयोग्य जमिनको १५ प्रतिशत जग्गामा मात्र रोपाइँ हुने गरेको जिल्ला कृषि विकास कार्यालय चितवनले जनाएको छ ।